“Het is heel leuk om een band op te bouwen met patiënten”
Nienke in de centrale ruimte van het MSC dat is uitgegroeid van één kantoortje tot een hele vleugel.
Thuismonitoringsverpleegkundige en projectleider Nienke Hermanides werkt mee aan het zorgpad om patiënten met hartfalen thuis te begeleiden en te monitoren. “Er was een lange wachtlijst voor de hartfalen-poli. Terwijl het voor deze patiënten extra belangrijk is om zo tijdig mogelijk de juiste medicatie te krijgen.”
Hartfalen komt steeds meer voor. Op dit moment hebben in Nederland ruim 240.000 mensen hartfalen en de verwachting is dat dit aantal in de komende jaren toeneemt tot 340.000 (bron: Hartstichting).
Thuismonitoring kan een groot verschil maken. Nienke: “Hoe sneller je signaleert en de juiste hoeveelheid medicatie geeft, hoe beter de levensverwachting van deze patiënten. In Engeland is hier al veel onderzoek naar gedaan. Daar zie je dat er aanzienlijk minder opnames zijn en dat de opnames korter waren.”
Twee jaar geleden waren er nog lange wachtlijsten. De druk was daarom groot om dit aan te pakken. Nienke blikt terug: “We zijn gestart met het bellen van patiënten voor het optitreren (instellen van de medicatie-dosering) in samenwerking met de cardiologen voor supervisie. Zo werden de poli’s ontlast en namen de wachtlijsten af.”
Het St. Antonius Ziekenhuis heeft vervolgens in samenwerking met het CWZ en OLVG het Zorg bij jou-zorgpad voor hartfalen ontwikkeld voor Santeon ziekenhuizen. Ook andere ziekenhuizen kunnen hiervan gebruik maken.
Pionieren
Nienke zit als projectleider ook in dit team. Nienke: “Ik denk mee vanuit het medisch servicecentrum (MSC), van waaruit de patiënten worden begeleid, en vertaal het beleid naar de werkzaamheden: wat betekent een keuze voor de patiënt en de monitoring? Bijvoorbeeld bij het monitoren van de bloeddruk kijken we naar de juiste balans. We bepalen dan hoe hoog de bloeddrukwaarden moeten zijn voordat wij een melding krijgen. Zo voorkomen we onnodige belasting voor zowel patiënten als het MSC.
“Ik vind de pioniersrol die we als team hebben heel leuk”, vertelt Nienke. “We denken in mogelijkheden en leren door te doen. We werken echt samen aan de toekomst.” Buiten dit team zijn er soms ook andere reacties. “Je moet wel openstaan voor verandering. Je hebt collega’s die zeggen: ‘Maar we deden het altijd al zo’. Dan word je hier niet gelukkig van.”
Band met patiënten
Nienke werkte voorheen als verpleegkundige bij Cardiologie. “Op een verpleegafdeling komen patiënten als er al iets mis is. Je bent daar dus meer ‘brandjes’ aan het blussen. Bij thuismonitoring kun je die brandjes voorkomen. Ik begeleid patiënten over een langere periode en bouw echt een band op. Dat vind ik heel erg leuk. Terwijl ik aanvankelijk dacht dat thuismonitoring saai zou zijn. Maar ik heb helemaal mijn plek gevonden.”
“Sinds ik thuis meet, heb ik meer regie over mijn eigen gezondheid. Zo voel ik het echt.”
Nienke vervolgt: “Ook heb ik nu veel meer contact met de cardiologen, waardoor ik leer om op een andere manier naar een patiënt te kijken. Ik herken sneller bepaalde patronen en weet steeds beter wat er nodig is. Als monitoringsverpleegkundige begeleid ik overigens ook andere patiënten, niet alleen met hartfalen. Door deze afwisseling word ik op een heel andere manier uitgedaagd.”
Kwaliteit van leven
“Dankzij thuismonitoring kunnen we patiënten nu sneller helpen en de wachtlijsten zijn afgenomen”, vertelt Nienke. “Ook heeft het effect op de kwaliteit van leven. Via de app krijgen ze voorlichting en ook persoonlijk advies over hun aandoening. Als iemand zich minder goed voelt is de drempel laag om contact op te nemen. Vanuit het MSC trekken we aan de bel als de waardes afwijken. De patiënten voelen zich over het algemeen veilig in hun eigen omgeving. Hoewel we dit nog moeten toetsen, heb ik het idee dat daardoor de patiënttevredenheid is toegenomen.”
Steeds meer samenwerken
Nienke: “We zijn als een sneltrein gestart. Nu gaan we het verder verbeteren en goed borgen. De scholing willen we centraler oppakken. Ook kunnen we meer ervaringen delen door bij elkaar ‘in de keuken’ te kijken. Verder verwacht ik dat we steeds meer gaan samenwerken in de regio’s, vanuit regionale of landelijke MSC’s.”
“De verpleegafdelingen zullen steeds meer patiënten met een complexere zorgvraag krijgen, waar zij meer tijd voor nodig hebben. Ik hoop dat daarmee rekening wordt gehouden. En dat we ook meer complexe zorg in de thuismonitoring kunnen bieden.”
Druk op aantallen
Nienke merkt de grote druk op de aantallen, de inclusiecijfers. “Er zijn ook behandelpaden met minder patiënten, maar met veel impact. Zoals bij huidinfecties: hier in het St. Antonius krijgen patiënten antibiotica via het infuus en worden vervolgens thuis begeleid. Ze kunnen vaak 3 tot 5 dagen eerder naar huis, wat fijn is voor de patiënt en kosten bespaart.”
Er is dus nog veel werk te doen, maar ook al heel veel gedaan. Nienke: “Ik ben supertrots op wat we neerzetten en hebben bereikt. Daar mogen we best vaker bij stilstaan!”
Toekomstbestendig
Cardioloog Geert van Hout (St. Antonius Ziekenhuis) is medical lead van het zorgpad Hartfalen: “Dankzij thuismonitoring is de werkdruk op de poli aanzienlijk afgenomen. Hierdoor hebben we meer tijd voor patiënten voor wie dat nodig is of die niet met thuismonitoring overweg kunnen. Het is niet zo dat we hierdoor meer complexe patiënten krijgen. Dit heeft meer te maken met de vergrijzing en de toename van behandelmogelijkheden, waardoor patiënten langer leven met deze aandoening. Daardoor is er een toename aan oudere patiënten bij wie vaak sprake is van multimorbiditeit, wat de zorgvraag complexer maakt. Als een medisch servicecentrum meer complexe zorgvragen wil kunnen opvangen, dan is er wel een gedegen en gedetailleerd protocol nodig met onder meer bijbehorende scholing. Dat is een mooie volgende stap, maar nog niet zo eenvoudig te realiseren.”
Net als Nienke leert Geert veel van de samenwerking in het team: “Het confronteert mij ermee hoe standaard bepaalde denkstappen voor mij zijn en dat helpt me om continu het proces te verbeteren. Ik denk wel dat de supervisie uiteindelijk primair bij de verpleegkundig specialist hoort, die dan de cardioloog bijschakelt als dat nodig is.”
Geert: “Voor nu hebben we zeker al hele goede stappen met elkaar gezet, met een uniforme werkwijze binnen alle Santeon ziekenhuizen. Deze manier van werken is toekomstbestendig en een goede basis voor verdere verbeteringen en schaalvergroting.”
Wat feiten op een rij:
Alle Santeon ziekenhuizen werken met het Zorg bij jou-zorgpad hartfalen.
In 2024 hebben tot nu 2.687 patiënten met hartfalen thuismonitoring gekregen in de zeven Santeon ziekenhuizen.
De wachttijd van het St. Antonius Ziekenhuis is voor nieuwe patiënten afgenomen van 6 naar 2 weken (gemiddelden).
Voor controles is de wachttijd afgenomen van gemiddeld 5 tot 8 weken naar 2 weken.
Hoewel dit nog niet 1 op 1 te koppelen is aan thuismonitoring, zijn er circa 1.800 minder poli-afspraken geweest sinds de start van het thuismonitoringsteam (St. Antonius Ziekenhuis).